Spreekangst – hoe ga je ermee om?
6 tips
Spreekangst, wie heeft het niet?
Ik kan meteen al zeggen dat heel veel mensen kampen met een bepaalde mate van spreekangst. De stress om te spreken in het openbaar is een angst dat voortkomt uit het oerbrein. Een ‘primitief’ deel van je hersenen waar de drang om te overleven centraal staat.
Wanneer je spreekt in de openbaar steek je als ware je kop boven het maaiveld. Jezelf zo buiten de groep plaatsen roept een zeer onveilig gevoel op omdat we in de kern kudde wezens zijn. Het gevoel om door de groep verstoten te kunnen worden wordt aangewakkerd, want wij hebben de groep nodig om te kunnen overleven. De angst komt dus vanuit een gedachte dat je in ‘levens’ gevaar bent en jouw overlevingsmechanisme is zo groot dat die alles in werking zet om dat te voorkomen. Hoe mooi is dat? Dat jouw lichaam en geest je willen beschermen.
Welke verhalen spelen er in je hoofd?
Wat houd je tegen?
De ene persoon kampt met een grotere vorm van spreekangst dan de ander. De oorzaak van de spreekangst kan heel verschillend zijn. Eén ding is zeker, we hebben allemaal te maken met een zekere mate van spanning wanneer we onszelf presenteren.
De angst kan ook versterkt zijn door een gebeurtenis uit het verleden die een negatief effect heeft op je presenteren. Of er zijn meerdere kleine negatieve ervaringen geweest.
Wellicht is er tegen jou als kind gezegd niet te veel aandacht te trekken of had je tijdens een spreekbeurt op school een black out. Deze ‘kleine’ incidenten kunnen later grote gevolgen hebben, ook al weet je nu als volwassenen dit heel goed uit te leggen aan jezelf. De ‘trauma’s’ zitten in je hoofd en lijf opgeslagen.
Wat helpt je om over de drempel te stappen
Tip 1. Van angst naar ‘gezonde’ spanning
Een eerste stap om met deze angst om te gaan is om niet in gevecht gaan met de angst. Jij wil jezelf gewoon beschermen.
Door liefdevoller naar jezelf te zijn zal de angst zich al minder sterk manifesteren. Dan mag het een ‘gezonde’ spanning worden.
De gedachte om volledig van de angst of inmiddels spanning af te moeten komen, mag je opzij zetten. Die spanning is er en heeft een functie.
De mate van de angst heeft invloed op hoeverre je goed kan functioneren tijdens het presenteren en laat dat laatste nou net iets zijn waaraan je kan werken. Om hieraan te werken is het niet noodzakelijk de oorzaak van je angst helemaal uit te pluizen, maar met een aantal handvatten kan de angst zich ontwikkelen naar een ‘gezonde’ spanning.
Tip 2. Lichamelijke bewustwording wanneer je angst ervaart
Begin met het bewust ervaren wat er met jou gebeurt wanneer je de angst voelt.
Wat voel je in je lichaam, welke gedachten komen er naar boven. Wat gebeurt er met je ademhaling die mogelijk ook je stem beïnvloedt? Door je ervaring zintuiglijk te maken houd je meer verbinding met je lijf in plaats dat je alleen in je hoofd ronddoolt. Door verbinding te houden met je lichaam houd je jezelf rustiger en ben je meer ‘aanwezig’. Die aanwezigheid versterkt je verbinding met je publiek.
Tip 3. Je lichaam in beweging brengen
Om jezelf te helpen meer in verbinding te zijn met je lijf helpt het om regelmatig oefeningen te doen.
Dit zorgt ervoor dat je bewust contact maakt met je lichaam. Ideeën: yoga, dansen, gymnastiek etc. zolang het maar iets is wat jij fijn vindt om te doen.
Zorg dat je een fysieke opwarming doet voordat je gaat spreken. Schud los, voel je voeten en wees je bewust dat je ook een achterkant hebt. Laat je rug je dragen.
Lukt het praktisch gezien niet vlak voor je presentatie, neem deze tijd dan eerder in de ochtend en ga terug naar deze ervaring voordat je gaat spreken. Hoe voelt je lichaam tijdens zo’n opwarming?
Denken aan die sensatie van je lichaam zorgt ervoor dat je verbinding maakt. Het feit dat je nu vaker fysiek actief bent en contact maakt met je lichaam helpt je hierbij.
Tip 4. De stappen voordat je begint met spreken
- Vooraf heb je bepaald waar je gaat staan tijdens je presentatie. Wanneer je naar deze plek toe loopt maak je al contact met je publiek. Kijk ze aan en richt je fysiek hun kant op.
- Wanneer je de plek inneemt; zet je voeten bewust neer. Voeten wat uit elkaar (heupbreedte) en tenen recht naar voren, richting je publiek. Laat je armen ontspannen langs je lichaam hangen. Voel hoe je staat, adem rustig in en uit. Dan kijk je bewust richting je publiek en kijk wat mensen aan verspreid in het publiek.
- Pas wanneer je echt de tijd hebt genomen en bewust voelt dat je er helemaal bent, begin je met praten
- Ben je even kwijt waar je bent in je verhaal, adem. Dit zorgt ervoor dat je lijf zich ontspant en je hersenen goed blijven functioneren. Het leuke is, je publiek zal blij zijn met deze (adem) pauzes.
Tip 5. Adem is je beste vriend
Adem is je beste vriend. Zeg dit als een mantra regelmatig tegen jezelf. Jij en je publiek zullen je dankbaar zijn. Het zorgt voor rust in je lijf, je hoofd en je verhaal.
- In de stilte komt het binnen. Wanneer jij ademt en dus stiltes in je verhaal toepast kan je publiek even rustig je verhaal laten bezinken. Je presentatie wordt er een heel stuk beter van, want jij blijft op adem en bij je verhaal.
Tip 6. Je (levens) verhaal inzetten
En dan misschien wel de belangrijkste, wat is jouw binding met je verhaal. Vertel jij daadwerkelijk de verhalen die jij van belang vindt?
Ook wanneer jij een presentatie geeft voor de organisatie waar jij onderdeel van bent is de vraag, wat heb jij met de inhoud? Mensen willen een unieke ervaring en jouw binding met de organisatie is uniek. Het is noodzakelijk deze link te onderzoeken om het zo persoonlijk te maken.
Wanneer je deze verbinding weet te maken groeit de noodzaak om te willen presenteren en dat helpt je om over de drempel te stappen en de momenten van presenteren meer op te zoeken.
Spreken gaat over verbinding maken. In eerste instantie met jezelf en vanuit daar met je luisteraar. Wanneer je echt in staat bent die verbinding te maken en je ook verbonden voelt met je verhaal, dan ben je een inspirator en daar gaan mensen van ‘aan’.
Dit kan alleen wanneer we onderzoek doen naar wat ons bezig houdt. Naar welke verhalen, oftewel ervaringen eraan ten grondslag liggen in hoe we nu zijn als mens.
Wat heeft je gevormd en gevoed? Welke littekens heb jij opgelopen door de obstakels die je bent tegengekomen, oftewel welke draken heb jij in de ogen gekeken?
People forget facts, but they remember stories
– Joseph Campbell –
Wil je meer over mijn verhaal horen? Waarin ik mijn grootste draak onder ogen zie. Door deze draak aan te kijken en te leren zien wat hij is, is hij nu mijn grootste kracht.
Margo Moonen maakte er een videoportret van:
Wat gebeurt er als je geen enkele schijn meer hoeft op te houden en dat alles er mag zijn? Dan mogen er ‘echte’ verhalen verteld worden en weten we ons te verbinden.
Wanneer je naar je leven gaat kijken als een reis, kan je de leermomenten eruit halen. Die leermomenten zijn niet zomaar uit de lucht komen vallen. Daarvoor ben je op zekere momenten heel hard onderuit gegaan en ook weer opgestaan. Dit proces, dat is een reis en die is schitterend en wellicht pijnlijk tegelijk. Daar ligt wel het ‘goud’ voor je publiek.
Our deepest fear is not that we are inadequate. Our deepest fear is that we are powerful beyond measure
– Marianne Williamson –
Mijn werkgebied
In de afgelopen maanden heb ik o.a. gewerkt met verschillende humanitaire organisaties om de werknemers te laten onderzoeken wat hun eigen verhaal is verbonden aan die van de missie van de organisatie
Ook werk ik voor overheidsorganisaties waarin ik de trainees intensief begeleid om te gaan presenteren vanuit hun hart.
In de zorgsector werk ik met managers om hun vakjargon in hun presentaties om te buigen naar duidelijke en ‘menselijk’ taal.
Vraag
Ben jij ZZPer, of werk jij (als manager of teamleider) in een organisatie waarbij presenteren nog wat verbetering kan gebruiken? Of wil je meer werken met persoonlijke verhalen om de identiteit van de organisatie een verdiepingsslag te geven?
Neem vrijblijvend contact met me op, of breng me in verbinding met de ‘juiste’ persoon.
Eén op één (online) sprekerscoaching
Daarnaast heb ik diverse ZZPers en managers binnen organisaties persoonlijk gecoacht.
Heb jij behoefte aan een meer persoonlijke doelgerichte aanpak om te werken aan je storytelling of je vaardigheden in het presenteren, dan is een één op één sprekers coaching een goede keuze.
Enkele reacties op mijn trainingen
“Door de storytelling training van Sanna heb ik de sleutel gevonden naar een schatkist vol verhalen uit mijn verleden die ik kan inzetten om de missie van mijn werk kracht bij te zetten. Sanna overtuigt door middel van haar eigen verhalen, sprekende voorbeelden en een gedegen opbouw van een variëteit aan oefeningen. Een aanrader voor iedereen die beseft dat jezelf de beste reclame voor je werk bent en dat nog beter wil benutten.”
“Sanna heeft mij in de training de handvatten gegeven om mijn verhaal te kunnen delen met de wereld. Mijn verhaal als ervaringsdeskundig rouw- en verliescoach, waarin ik nu de mogelijkheid heb om mijn authentieke verhaal met vertrouwen, eigenheid, openheid en kwetsbaarheid te delen. Haar expertise, energie, enthousiasme, speelsheid en persoonlijke ervaringen maken haar voor mij de ideale trainer om nog meer te gaan staan voor wie ik ben. Zij is voor mij het voorbeeld van Practice what your preach, zodat ook ik dit kan doen. Dus zoek jij een trainer om jouw unieke verhaal echt de wereld in te brengen, dan raad ik Sanna zeker aan.”
“Sanna vertelt vol enthousiasme, en deelt op een mooie menselijke manier haar kennis. Hierin laat ze zichzelf zien, en nodigt ze je uit datzelfde te doen. Een nieuwe manier om naar je leven te kijken, naar jouw eigen verhalen. Ik was verbaasd hoe snel iets al een verhaal is, en hoe belangrijk het is je te focussen. Dank daarvoor Sanna!”
Net als vele ondernemers schrijf ik mijn blog met veel liefde. Ik vind het dan ook heel leuk een reactie van je te horen. Dan weet ik weer waarvoor ik het doe;)
Onderaan de pagina vind je de links om mij te volgen op mijn YouTube kanaal. Hier staan o.a. filmpjes met leuke energizers die jij ook kan doen in een training, storytelling en presentatietips.
De andere links zijn er om me te kunnen volgen/connecten op LinkedIn, FB en Instagram.
Superleuk als je dit doet.
